Polska: Ustawodawca pracuje nad przepisami zmieniającymi zasady odpowiedzialności w holdingach.
Polski ustawodawca wreszcie zauważył, że spółki z grupy nie są odrębnymi, niezależnymi podmiotami, ale mogą kierować się wspólnym interesem.
Zgodnie z projektem zmian do polskiego kodeksu spółek handlowych spółki kapitałowe, które są ze sobą powiązane lub w których jedna wywołuje decydujący wpływ na inne, mogą zadeklarować realizację wspólnego interesu i utworzyć grupę. Będzie to następować na podstawie uchwał ich wspólników i zgłoszenia tego faktu do rejestru sądowego (przy zagranicznych spółkach dominujących – tylko do rejestru spółek zależnych).
Fakt utworzenia grupy trzeba będzie także ujawniać na papierze firmowym spółek z grupy (tych, które mają siedzibę w Polsce). Utworzenie grupy nie będzie więc automatyczne, lecz będzie decyzją tych spółek.
Ujawnienie grupy w rejestrze oznaczać będzie m.in., iż członkowie zarządu polskiej spółki będą mogli – pod pewnymi warunkami – przyjmować wiążące polecenia od spółki matki celem realizacji wspólnego interesu. Będzie to zasadniczo możliwe nawet pomimo tego, że spółka zależna poniesie w wyniku tego szkodę, byleby jednak nie prowadziło to do jej niewypłacalności, czy zagrożenia niewypłacalnością.
Członkowie zarządu, którzy wykonywać będą takie wiążące polecenia mają nie być odpowiedzialni za szkodę wyrządzoną z tego tytułu spółce – ani na drodze cywilnej ani na drodze karnej.
Zresztą ustawodawca chce złagodzić odpowiedzialność członków zarządów wszystkich spółek kapitałowych (nie tylko tych należących do grup). Będą oni mogli bronić się tym, że kierowali się biznesową oceną sytuacji i nie przekroczyli dopuszczalnego ryzyka.
Nie planuje się jednak żadnych zmian w odpowiedzialności członków zarządu za zobowiązania podatkowe ani zmian w odpowiedzialności karno-skarbowej, np. za zaniżanie dochodów polskich spółek zależnych i transferowanie tych dochodów zagranicę. W wypadku takich zarzutów wykonywanie wiążących poleceń nie będzie najprawdopodobniej skutecznym środkiem obrony.
Zwolnienie z odpowiedzialności członków zarządu za wykonywanie wiążących poleceń ma być zrównoważone odpowiedzialnością spółki dominującej – wobec spółki zależnej, wspólników mniejszościowych i osób trzecich – wierzycieli.
Odpowiedzialność wobec spółki zależnej będzie w praktyce wchodziła w grę jedynie w przypadku niewypłacalności, przy udziałowcach mniejszościowych ale także przy zmianie struktury. O uregulowaniu kwestii odpowiedzialności za wykonywanie wiążących poleceń trzeba będzie więc pamiętać przy sprzedaży spółek.
Źródło: Projekt ustawy z dnia 9 lutego 2022 r. o zmianie ustawy – Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw – Tekst ustawy przekazany do Senatu