Polska: Nowe przepisy dotyczące praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów w zakresie produktów finansowych
17 kwietnia 2016 roku wchodzą w życie zmiany w prawie ochrony konkurencji i konsumentów. Nowe przepisy zakazują stosowania praktyki naruszającej zbiorowe interesy konsumentów określanej jako misselling. Przez to pojęcie należy rozumieć proponowanie konsumentom nabycia usług finansowych, które nie odpowiadają ich potrzebom (np. sprzedaż produktów inwestycyjnych osobom starszym, które ze względu na wiek nie będą mogły z nich skorzystać).
Co więcej, nowe przepisy zakazują proponowania nabycia takich usług w sposób nieadekwatny do ich charakteru, np. sprzedaż skomplikowanych produktów finansowych przez telefon.
Przedsiębiorca oferujący tego typu usługi będzie musiał brać pod uwagę dostępne informacje dotyczące cech konsumentów, a także odpowiednio dostosować metodę oferowania tych usług do sprzedaży.
Na polskim rynku misselling najczęściej dotyczył sprzedaży produktów finansowych oraz produktów ubezpieczeniowych – ubezpieczeń na życie lub dożycie w formie produktów inwestycyjnych zwanych polisolokatami.
Ogólnym celem nowej regulacji jest zapobieżenie sytuacjom, w których przeciętny konsument nie jest w stanie dokonać odpowiedniej oceny skomplikowanych produktów finansowych lub ubezpieczeniowych.
Co więcej, nowe przepisy przewidują możliwość wydawania przez Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów tzw. decyzji tymczasowych. Decyzja taka będzie zobowiązywać przedsiębiorcę do zaniechania określonych działań, pomimo niezakończenia postępowania. Wniesienie odwołania nie będzie wstrzymywać takiej decyzji.
W celu zapewnienia lepszej kontroli przestrzegania nowych regulacji wprowadzono również instytucję tajemniczego klienta (tzw. mystery shopper) – pracownika Urzędu, który mógłby podejmować czynności zmierzające do nabycia produktu lub usługi od przedsiębiorcy, w tym utrwalać takie czynności za pomocą urządzeń rejestrujących obraz lub dźwięk bez wcześniejszego informowania.
Konsekwencją omawianych zmian może być konieczność dostosowania polityki sprzedaży i dystrybucji produktów, a nawet wycofania tych szczególnie ryzykownych z rynku. Innym skutkiem jest również to, że oferowanie skomplikowanych produktów powinno być skierowane wobec odpowiednio wyselekcjonowanych konsumentów.
Źródło: Ustawa o zmianie ustawy ochronie konkurencji i konsumentów oraz niektórych innych ustaw z dnia 5 sierpnia 2015 r. (Dz.U. z 2015 r. poz. 1634)